Bu makale 579 kez okundu.
Giriş: Avukatlar ve İş Sağlığı Güvenliği'nin Artan Önemi
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) kavramı, uzun yıllar boyunca ağırlıklı olarak sanayi ve üretim sektörlerindeki risklerin yönetimi üzerine odaklanmıştır. Ancak günümüzde, hizmet sektörünün de ekonomik ve sosyal hayattaki yerinin artmasıyla birlikte, avukatlık büroları gibi ofis ortamlarının da İSG mevzuatı kapsamına girdiği görülmektedir. İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, sadece yasal bir zorunluluk olmanın ötesinde, çalışanların refahı, iş verimliliği ve büronun itibarı açısından da büyük önem taşımaktadır. Yakın zamanda yapılan mevzuat değişiklikleri ve 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenlemeler, avukatlık büroları için bu konuyu daha da kritik hale getirmiştir .
Avukatlık bürolarının da İSG kapsamına alınması, işyeri güvenliğinin sadece fiziksel risklerden ibaret olmadığını göstermektedir. Ofis ortamlarında da düşme, takılma, ergonomik sorunlar, elektrik tehlikeleri, yangın riskleri ve psikososyal faktörler gibi çeşitli sağlık ve güvenlik riskleri bulunmaktadır. Bu risklerin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve uygun önlemlerin alınması, hem çalışanların sağlığını korumak hem de yasal yaptırımlardan kaçınmak için gereklidir. 2025 itibarıyla yürürlüğe giren zorunluluklar, avukatlık mesleğinin de bu önemli alana daha fazla odaklanmasını ve gerekli adımları atmasını zorunlu kılmaktadır.
Yasal Çerçeve: 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na Genel Bakış
Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği konusundaki temel yasal düzenleme, 20 Haziran 2012 tarihinde kabul edilen ve 30 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'dur . Bu kanunun temel amacı, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir .
6331 sayılı Kanun'un kapsamı oldukça geniştir ve faaliyet konusuna bakılmaksızın kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına uygulanır . Bu geniş kapsam, avukatlık bürolarının da İSG mevzuatına tabi olduğu anlamına gelmektedir . Kanunun temel prensipleri arasında risklerden kaçınmak, kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek, risklerle kaynağında mücadele etmek, işin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, teknik gelişmelere uyum sağlamak ve toplu korunma tedbirlerine öncelik vermek yer almaktadır . Bu ilkeler, avukatlık bürolarındaki İSG uygulamalarının da temelini oluşturmalıdır.
Avukat Büroları İçin Temel İSG Yükümlülükleri
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, işverenlere (avukatlık bürosu sahipleri veya yöneticileri) bir dizi temel yükümlülük getirmektedir . Bu yükümlülükler, çalışanların sağlığını ve güvenliğini sağlamayı amaçlamaktadır ve avukatlık büroları için de geçerlidir. İşverenlerin başlıca yükümlülükleri şunlardır:
Bu temel yükümlülükler, avukatlık bürolarının İSG uyum sürecinin temelini oluşturmaktadır. İşverenlerin bu yükümlülükleri yerine getirmesi, hem çalışanların sağlığını ve güvenliğini koruyacak hem de yasal sorunların önüne geçecektir.
Yeni Mevzuat ve 2025 Ertelemesinin Anlamı
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun bazı hükümlerinin yürürlüğe girmesi, işyerlerinin tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre kademeli olarak planlanmıştır. Avukatlık büroları, yapılan işin niteliği gereği "az tehlikeli" sınıfta yer almaktadır . Az tehlikeli sınıfta yer alan ve 50'den az çalışanı bulunan işyerleri için iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu, başlangıçta farklı tarihlerde yürürlüğe girecek olsa da, çeşitli ertelemelerle 1 Ocak 2025 tarihine kadar ertelenmiştir . Bu erteleme, özellikle küçük ve orta ölçekli avukatlık bürolarına uyum süreci için zaman tanımıştır. Ancak 1 Ocak 2025 itibarıyla, 50'den az çalışanı olan tüm avukatlık bürolarında işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu yürürlüğe girmiştir . Tek başına avukatlık yapan ve çalışanı olmayan avukatlar bu zorunluluktan muaf tutulmuştur .
Bu durum, avukatlık bürolarının İSG konusuna daha fazla önem vermesi gerektiğini göstermektedir. Daha önceki ertelemeler, konunun önemini azaltmamakta, aksine uyum için verilen sürenin sonuna gelindiğini işaret etmektedir. 2025 itibarıyla bu yükümlülüğe uymayan işverenler, ciddi idari para cezaları ile karşı karşıya kalabilecektir .
Avukatlar İçin İSG Hizmetleri: Çözüm Seçenekleri
Avukatlık büroları, İSG yükümlülüklerini yerine getirmek için farklı çözüm seçeneklerine sahiptir . Bu seçenekler, büronun büyüklüğüne, çalışan sayısına ve tercihine göre değişiklik gösterebilir:
Bu seçenekler, avukatlık bürolarının kendi ihtiyaçlarına ve kaynaklarına en uygun olanı seçmelerine olanak tanır. Önemli olan, yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmasının sağlanmasıdır.
Hukuk Bürolarında Risk Değerlendirmesi: Nelere Dikkat Edilmeli?
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun temel gerekliliklerinden biri de risk değerlendirmesidir . Risk değerlendirmesi, işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gereken çalışmaları kapsar . Avukatlık büroları gibi ofis ortamlarında da çeşitli riskler bulunmaktadır . Bu risklerden bazıları şunlardır:
Risk değerlendirmesi sürecinde bu ve benzeri riskler belirlenmeli, olasılık ve şiddetleri değerlendirilerek önceliklendirilmelidir. Ardından, bu riskleri ortadan kaldırmak veya en aza indirmek için alınması gereken kontrol tedbirleri belirlenmeli ve uygulanmalıdır . Risk değerlendirme raporunun hazırlanması ve düzenli olarak güncellenmesi de yasal bir zorunluluktur . İzmir Barosu tarafından hazırlanan "Ofis Çalışanları Risk Değerlendirmesi Kontrol Listesi", avukatlık büroları için faydalı bir kaynak olabilir . Bu kontrol listesi, ofis ortamındaki potansiyel riskleri sistematik bir şekilde gözden geçirmeye yardımcı olur.
Uyumsuzluğun Sonuçları: Cezai Yaptırımlar
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uyulmaması durumunda, işverenler ciddi idari para cezaları ile karşı karşıya kalabilirler . 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe giren işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğuna uymayan 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan avukatlık büroları için 2025 yılı itibarıyla ayrı ayrı 88.663 TL idari para cezası uygulanacaktır . Risk değerlendirmesi yapmamak veya yaptırmamak da ayrı bir cezai yaptırım gerektirebilir . Bu cezalar, ihlalin devam ettiği her ay için tekrar uygulanabilir . Dolayısıyla, İSG yükümlülüklerine uyum sağlamanın maliyeti, olası cezaların yanında çok daha düşüktür. Avukatlık bürolarının, hem çalışanlarının sağlığını korumak hem de mali kayıplara uğramamak için İSG mevzuatına titizlikle uyması gerekmektedir.
Sonuç: Hukuk Büroları İçin Proaktif İSG Yaklaşımı
Sonuç olarak, avukatlık bürolarının da iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamına girmesiyle birlikte, bu konuya gereken önemin verilmesi yasal bir zorunluluk haline gelmiştir. 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenlemeler, özellikle 50'den az çalışanı olan avukatlık büroları için işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu getirmiştir. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi için OSGB'lerden hizmet alma, uzman istihdam etme veya işveren/vekili olarak eğitim alma gibi farklı seçenekler bulunmaktadır. Temel adım ise, işyerindeki potansiyel riskleri belirlemek ve uygun önlemleri almak için kapsamlı bir risk değerlendirmesi yapmaktır. İSG mevzuatına uyulmaması durumunda ciddi idari para cezaları uygulanabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, avukatlık bürolarının proaktif bir yaklaşımla İSG süreçlerini yönetmeleri, hem çalışanlarının sağlığını ve güvenliğini sağlamak hem de yasal yaptırımlardan kaçınmak açısından büyük önem taşımaktadır.
Hukukisg.com olarak, avukatlık bürolarının bu uyum sürecinde ihtiyaç duyacakları uzman desteği ve rehberliği sunmaktan memnuniyet duyarız.
Çalışan Sayısı (Number of Employees) |
Tehlike Sınıfı (Hazard Class) |
Temel İSG Yükümlülükleri (Key OHS Obligations) |
< 50 |
Az Tehlikeli (Low-Risk) |
İşveren veya İşveren Vekili İSG Eğitimi ile hizmetleri yürütebilir. İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı bulundurma zorunluluğu 01.01.2025 itibarıyla başladı. |